Pandora's Box

Φαίνεται ότι οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να εμπλακούν σε έναν πόλεμο ο οποίος θα σηματοδοτήσει και το τέλος της παγκόσμιας Αμερικανικής ηγεμονίας. 72 χρόνια ηγεμονίας ίσως φαίνονται λίγα στην ιστορική κλίμακα, ζούμε όμως σε μια εποχή όπου ο  ιστορικός χρόνος  είναι πυκνός. Άλλωστε, είναι ενδιαφέρον ότι τόση ήταν η διάρκεια ζωής (1917-1990) και του παραδοσιακού γεωστρατηγικού και πολιτικού αντίπαλου των ΗΠΑ, της Σοβιετικής Ένωσης.

Η τωρινή πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ φαίνεται πρόθυμη να πέσει σε μια αυτοκαταστροφική παγίδα που ενδέχεται να οδηγήσει στην διχοτόμηση αυτού του ομοσπονδιακού κράτους σε ορίζοντα επταετίας (έως το 2024). Η παγίδα αυτή φαίνεται ότι στήνεται στην μέση ανατολή με ενορχήστρωση του Ισραήλ το οποίο προτίθεται να εξαναγκάσει την εμπλοκή των ΗΠΑ προκειμένου να εξασφαλίσει την μακροπρόθεσμη επιβίωσή του. Το Ισραήλ βλέπει με εξαιρετική ανησυχία ότι η στρατιωτική επιρροή του Ιράν έχει φτάσει μέχρι τα βόρεια σύνορά του. Έτσι, το Ισραήλ δεν θα διστάσει να στήσει οποιαδήποτε προβοκάτσια προκειμένου να σύρει τις ΗΠΑ σε πόλεμο με το Ιράν, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η μόνη δύναμη στην περιοχή που είναι σε θέση να απειλήσει την ασφάλειά και την ύπαρξη αυτού του νεότευκτου κράτους. 

To ενδεχόμενο αυτό δεν αποκλείει την πιθανότητα ταυτόχρονης εμπλοκής των ΗΠΑ και στην ανατολική Ασία. Προς το παρόν όμως, οι εκεί σύμμαχοι των ΗΠΑ, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία, διστάζουν να συναινέσουν σε μια επιθετική ενέργεια εναντίον της Βόρειας Κορέας η οποία θα άνοιγε το κουτί της Πανδώρας στην περιοχή.

Amidst a resurgence of old-style nationalism, new countries are in the pipeline to be created (e.g. Kurdistan) and old countries will fall apart. National strife is to be expected soon, starting probably within next year (2017). I project the following probability for the following political entities to officially disintegrate by 2024: Ukraine (99%) Syria (99%) Iraq (99%) Turkey (96%), USA (86%) -roughly along borders of last civil war- and EU (98%) - the core of EU could retreat Northwards and in this case a new political conglomeration can gradually shape around the Mediterranean. Switzerland will remain relatively affluent and function again as a global treasury for the flow of capitals that will increasingly be involved in both the conventional (military) operations and the financial and telecommunication hostilities. A global scale East vs West confrontation will occur starting 2017. In the southern hemisphere the pattern is inverse with Autralia in support of the West and  much of south America in support of the East . However, the capital that will be obliterated- and resolve in this manner the ongoing overaccumulation crisis-  will predominantly derive from the Global North. Consequently, the Global South that will come through the conflict with respectively fewer losses. I doubt that there is a substantial risk of mutual annihilation through nuclear war; instead, the bloc of Western nuclear powers and the bloc of China -Russia will most probably continue to fight proxy wars carried out with conventional weapons. However, the ethics of war and past experience do not exclude the possibility of a non-nuclear power to be attacked in a Hiroshima-like exemplary punishment. Unfortunately, I have calculated a 55% probability for Turkey and a 35% probability for Japan to suffer a nuclear weapons attack by 2024. Moreover, a conventional warfare escalation between Iran and Saudi Arabia and between China and Japan seems inevitable. Concentration camps have already re-appeared in Europe, and it looks very likely that anti-Islamic rhetoric and practice will play a central role in western politics during the forthcoming conflict. Because of the disproportionate suffering and scape-goating of Muslim populations in the west islamophobia will be universally condemned after the dust will settle down- in the same way antisemitism became a taboo post WWII. After 2030, new economic development is expected with new ethics in place, the natural environment will be central.

Η Ελλάδα σε προσφυγικό σταυροδρόμι

Η μεταναστευτική κρίση που τελευταία αντιμετωπίζει η Ευρώπη έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον όλου του πλανήτη. Σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο η Ελλάδα, παρότι δέχτηκε το μεγαλύτερο κύμα μεταναστευτικών ροών, έδειξε μεγαλύτερη ανοχή από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και αντιμετώπισε το προσφυγικό ως ένα ζήτημα πρωτίστως ανθρωπιστικό. Οι ναυαγοί που φτάνουν στις ακτές μας ζητώντας άσυλο, μας φέρνουν μπροστά σε ενα ηθικό δίλημμα. Ο τρόπος που ο καθένας μα τοποθετείται σε αυτό το δίλημμα, φανερώνει το ποιοί είμαστε. Ο πιο διάσημος θαλασσοπόρος όλων των εποχών, ο Οδυσσέας, καραβοτσακίστηκε σε πολλές ακτές. Ενώ οι βάρβαροι Κίκονες τον καταδίωξαν, οι πολιτισμένοι Φαίακες τον φιλοξένησαν για τρεις ημέρες προτού ρωτήσουν ποιος είναι και από πού έρχεται, τηρώντας έτσι τον ηθικό κώδικα της εποχής. Όταν τον άφησαν νύχτα στις ακτές της Ιθάκης, ο Οδυσσέας δεν αναγνωρίζει την πατρίδα του και αναρωτιέται:  Αλί σε μένα, σε ποιων έφτασα θνητών ξανά τη χώρα; Άνομοι τάχα να 'ναι, υβρισταί και άγριοι, που δεν ψηφούν το δίκιο, για έχουν ψυχή θεοφοβούμενη και συμπαθούν τον ξένο; (ν, 201-202). Αργότερα, ο Οδυσσέας μεταμορφωμένος από την Αθηνά σε κουρελή και γέρο ζητιάνο συναντά το χοιροβοσκό Εύμαιο. Ο Εύμαιος  τον καλοδέχεται ως ζητιάνο, τον φιλεύει στην καλύβα του και, όταν εκείνος τον ευχαριστεί, του λέει: Σωστό δεν το 'χω ο ξένος μου να νιώσει αψηφισμένος, κι ας είναι από σένα πιο δύστυχος᾿ φτωχοί και ξένοι έρχονται όλοι απ᾿ το Δία, κι είναι καλόδεχτο το χάρισμα μας πάντα όσο μικρό κι αν είναι (ξ, 56-59). Κάποτε ο ξένος θεωρούνταν πρόσωπο  ιερό και απαραβίαστο- η συμπεριφορά προς τον οδοιπόρο, το φτωχό και τον ξένο ήταν μέτρο πολιτισμού. Οι ικέτες και οι αιτούντες άσυλο είχαν θεϊκή προστασία.

Η σημερινή πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική. Οι τωρινοί ξένοι δεν καλύπτονται από πέπλα μυστηρίου όσον αφορά την καταγωγή τους. Γνωρίζουμε πολύ καλά και ποιοι είναι και πώς βρέθηκαν εδώ. Κατέφυγαν σ’ εμάς γιατί οι πόλεις τους βομβαρδίστηκαν, τα σχολεία τους έκλεισαν, τα μουσεία τους λεηλατήθηκαν, ξένοι στρατοί εισέβαλαν στις χώρες τους. Η Δύση μίλησε για αξίες και για δημοκρατία, αλλά στήριξε τις πιο ακραίες ένοπλες ομάδες, όπως τους Ταλιμπάν και το Ισλαμικό Κράτος. Οι σύμμαχοι της Ελλάδας, αφού καταλήστευσαν τις χώρες τους είτε με απ’ευθείας εισβολές είτε προκαλώντας και χρηματοδοτώντας εμφυλίους πολέμους, τώρα αρνούνται να δεχτούν τους πρόσφυγες που προκάλεσε η πολιτική τους. Δυστυχώς  η σύγχρονη Ελλάδα δεν ήταν ούτε ουδέτερη ούτε παρατηρητής σε αυτά τα εγκλήματα πολέμου. Οι πολιτικές ηγεσίες της χώρας συναίνεσαν  στους βομβαρδισμούς του Ιράκ αλλά και της Σερβίας και έστειλαν στρατιωτικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν. Γι’ αυτή τη συναίνεση και ανοχή της η Ελλάδα εισέπραξε ασφαλώς οικονομικά και πολιτικά ανταλλάγματα. Για πολλά χρόνια ο λαός της Ελλάδας ευημερούσε απολαμβάνοντας τα καινούρια του καταναλωτικά αγαθά. Δε μας απασχόλησε ποτέ από πού προήλθε αυτός ο πλούτος- μπορούσαμε να κοιτάμε από την άλλη μεριά όσο οι βόμβες δεν έπεφταν στο δικό μας κεφάλι. Είναι όμως διαπιστωμένο ότι, αν μάθεις να ανέχεσαι την αδικία, δε θα αργήσει να χτυπήσει και τη δική σου πόρτα.

Οι ελίτ που παίρνουν τις αποφάσεις σ’ αυτόν τον κόσμο δεν επηρεάζονται απο συναισθηματισμούς- θα κάνουν ό,τι χρειαστεί για να διατηρήσουν τα προνόμιά τους. Είναι σε θέση να κερδίζουν από τους πολέμους, τις μεταναστευτικές ροές και την ανοικοδόμηση που θα ακολουθήσει. Δε σοκάρονται από τη φτωχεια, γιατί γνωρίζουν καλά ότι ο πλούτος τους βασίζεται στη φτώχεια των άλλων. Η μετανάστευση δεν τους απειλεί, γιατί πολύ απλά οι μετανάστες δε θα χτυπήσουν τα δικά τους μεροκάματα, τα προσφυγόπουλα δε θα κοιμηθούν στις δικές του πλατείες. Για την ανώτερη τάξη είμαστε όλοι εν δυνάμει μετανάστες. Και κάτι ακόμα· η ανώτερη τάξη δεν έχει πατρίδα ούτε δεσμούς αίματος με τη γη. Αν ένας τόπος δεν τους κάνει πια, έχουν τα πνευματικά και υλικά εφόδια να πάνε αλλού, όπως έχουν ξανακάνει. Αν τους ρωτήσετε, θα σας πουν ότι η κρίση δημιουργεί ευκαιρίες.

Η εργατική και η μεσαία τάξη των ευρωπαϊκών χωρών, ασπαζόμενες με τη σειρά τους την ηθική της ανώτερης τάξης, νοιάζονται μόνο για τα στενά οικονομικά τους συμφέροντα. Όμως, αντίθετα  με την ανώτερη τάξη, βλέπουν τα δικά τους προνόμια να απειλούνται από τη μετανάστευση. Ως μια προσπάθεια να προστατεύσουν τα κεκτημένα τους, οι ήδη πιεζόμενες κοινωνικές ομάδες της Ευρώπης οχυρώνονται πίσω από μια αντιμεταναστευτική ρητορική και ένα εθνοκεντρικό αφήγημα. Όμως ο εθνοκεντρισμός τους είναι κούφιος· η παραδοσιολατρεία μια πρόφαση. Ο αληθινός τους φόβος  είναι ότι  θα κληθούν να μοιραστούν το λιγοστό τους πλούτο με τους νεοφερμένους. Στην πραγματικότητα η αντιμεταναστευτική πλευρά δεν ενοχλείται από το αλλότριο των προσφύγων και των μεταναστών, αλλά από τη φτώχεια τους. Στη χώρα μας  τα ίδια κοινωνικά στρώματα που εμφανίζονται ως ξαναγεννημένοι εθνικιστές, ξεπούλησαν εύκολα την πολιτιστική ταυτότητα αυτού του τόπου.  Όσο όλα πήγαιναν καλά, αρέσκονταν να επιδεικνύουν τα ξενόφερτα γκάτζετ τους, λάτρευαν τα εισαγόμενα πολιτιστικά προϊόντα, δεν είχαν ποτέ πρόβλημα με τα αλλότρια ήθη που έφερε ο  μαζικός τουρισμός και τελικά δέχτηκαν να κάνουν την υπερκατανάλωση τρόπο ζωής Τώρα, ξαφνικά, θυμήθηκαν τον ελληνισμό. Ας κάνουμε λοιπόν τη διάκριση: Οι νέοι μουσαφίρηδες δεν τους ενοχλούν επειδή είναι ξένοι, αλλά επειδή  δεν έφεραν χαρτζηλίκι· οι πρόσφυγες είναι γι’αυτούς ανεπιθύμητοι γιατί κατέφυγαν σ’ εμάς ως ικέτες και όχι ως επικυρίαρχοι.

Τι θέση λοιπόν πρέπει να πάρουμε όταν η επόμενη βάρκα φορτωμένη με πρόσφυγες εξωκοίλει στην Εφταλού; Προτείνω να κρατήσουμε μια στάση ελληνική. Ελληνική όχι με τη στενή, μικρόψυχη έννοια των εθνικιστών, αλλά με την πανανθρώπινη έννοια, που ορίζει η θέση του ελληνικού πνεύματος στο πάνθεον των πολιτισμών. Ελλείψει επιζώντων συγγενών, οι σημερινοί κάτοικοι του τόπου οριστήκαμε διαχειριστές αυτού του αρχαίου πνεύματος. Βρεθήκαμε να βαστάμε, όπως και κάθε λαός, το νήμα μιας μακράς παράδοσης που μεταδίδεται ακούσια από γενιά σε γενιά. Αλλά το δικό μας χιλιομπλεγμένο νήμα δε μας συνδέει με την Ευρώπη. Η Ευρώπη πήρε από την Ελλάδα σκόρπιες κλωστές και τις προσάρμοσε στις δικές της ανάγκες· μας έδωσε την εξειδίκευση, τον επιμερισμό, την εργαλειακή αντίληψη, το θαύμα της εφαρμοσμένης τεχνολογίας. Για να καταλάβει τον κόσμο ο Ευρωπαίος, τον χώρισε σε μικρά κουτάκια, αλλά ξέχασε να τα ξαναενώσει· έτσι, τα κουτάκια έγιναν ο κόσμος. Εμείς, αντίθετα, κουβαλάμε μια παλιότερη, ανατολίτικη θύμηση, που μας λέει ότι κάποια πράγματα στη ζωή είναι άρρητα: δεν μπορούν να μετρηθούν, να επιμεριστούν ή να υπολογιστούν. Το δικό μας αρχαίο, πρωταρχικό νήμα μας συνδέει με την εποχή που ο άνθρωπος αγωνιζόταν ακόμα να ξεχωρίσει από το ζώο. Αυτή η μνήμη, που δεν υπάρχει στη Δύση, φέρει ένα σύνολο κανόνων, που φτιάχτηκαν για να κρατήσουν τον άνθρωπο ψηλά. Να φυλάξουν τον άνθρωπο, μη και γυρίσει  πάλι στο ζώο την πρώτη στιγμή που θα του λείψει πάλι το φαΐ, η στέγη, το ταίρι. Και είναι αυτή η μνήμη που ξυπνάει σε στιγμές κρίσης και ορμηνεύει τη γιαγιά από τη Λέσβο να πάρει αγκαλιά το προσφυγάκι και να του δώσει λίγο γάλα καθισμένη στο πεζούλι της. Κάνει το χρέος της χωρίς να λογαριάζει, χωρίς να υπολογίζει ούτε από πού κρατάει το προσφυγάκι, ούτε ποιο είναι το όνομά του. Γιατί εκείνη τη στιγμή, κι ας μην το ξέρει, σηκώνει στα χέρια της ολόκληρη την ανθρωπότητα.

On terrorism

Islamo fascism as an ideological construct

Arguably, those inspired by the ISIS ideology can be described by the term islamo-fascists. Their ideology of cultural superiority and the means and circumstances through which they gather popular support is reminiscent of the resurgence of fascist cells in Europe. Islamo-fascism has inherited European fascism’s hate for hate diversity, otherness and individual rights but has some special founding characteristics. In Europe, fascism has built its ideology around the recent construct of the nation state. In the Middle East where states are post-colonial artifacts, fascism builds around sectarian religious identity.

Islamo fascists are funded from abroad

Both resurgent European fascism and islamo-fascism recruit populations who are economically marginalized and feel powerless because of their alienation from the political process. According to Trotsky, fascism is a plebeian movement in origin, directed and financed by big capitalist powers. This description is disturbingly accurate in the case of ISIS, which is reported as receiving direct funding from 30 countries, both Islamic and non-Islamic. These economic interests seem determined to maintain and capitalize on ISIS for as long as it can prove useful. Moreover, the islamo-fascists have been proven extremely useful for the European political class (notably in France) who have been keen on taking advantage of the attacks to promote their own agendas.

The political class capitalizes on terrorism

The days after the Paris attacks we have seen a deliberate attempt by the ruling class to capitalize on the attacks by multiplying the terror effect on the population. The political class and the media have utilized the attacks in order to maximize their own political gains. This manipulation has helped to align the population with the government, give enhanced powers to the security forces and restrict political dissent. This is not the first time that the ruling elites have manipulated the outcry created by terrorist attacks as an opportunity to consolidate their power. Through the terrorist finding, the upper class is able to propagate fear and use it as a form of social imposition and control. Hence, this is a case where the political-media complex incites terror within the population in order to gain politico-economic benefits.

The use of the term terrorism is problematic

Historically, organized power structures started to use the term terrorism to characterize the actions of militant groups with political objectives. However, the use of the term terrorism is highly problematic, since it is not clear how it can include groups that use arms to achieve political goals, but exclude some higher order political structures that do exactly the same. For example, hundreds of thousands faced a violent death as a result of the 2003 Iraq invasion, a case where forged evidence on weapons of mass destruction was only a thin disguise for the political motives of the operation. Thus, a definition for the contemporary use of terrorism could be the use of violence as a means to achieve political goals by forces which do not represent an official state order. This definition is protects the founding principle of the modern state for Max Weber, which is the monopoly of the legitimate use of physical force within a given territory.

What is at stake and who will pay the bill

Finally, even as terrorism is often manipulated by the big capital, things can always get out of control. In our days, we are witnessing how islamo-fascists in the Middle East and xenophobic fascist elements in the west and are entangled in a positive feedback that enhances the influence of both. In the meanwhile, secular refugees from Syria and other warzones who cross into Europe may soon find themselves trapped between Scylla and Charybdis: Trying to flee the islamo-fascists, they can only hope to be spared from the aggression of Europe’s xenophobic constituents. The anomie of our world can no longer be sustained: the plight of the refugees tells of a broader deracination of which we may only be at the beginning. As the drama unfolds, the global masses brace for the worst. However, as always, views differ according to vantage points. What is catastrophe for the many, may be an opportunity for the few.

A heretic view on the Syrian displaced

Many of us realize, with some discomfort, that there are no safe havens from the effects of the global socioeconomic crisis. Europe experiences today an influx of war refugees which is reminiscent of earlier historical times. Most of the Syrian war refugees enter Europe by crossing the sea to the Greek islands and mainland. Between 1922 and 1923, one and a half million Anatolian Greek refugees following exactly the same path to migrate from Turkey to Greece, as a result of the last war between the two countries; half a million Turks followed the reverse route into Turkey.

The 1922/ 1923 Greek refugees did not receive a much warmer reception in Greece than the Syrians do today. Being financially destroyed, they were sheltered initially in tents. However, contemporary Greek historians agree that these people helped the country develop socially and economically, and were at large responsible for the passage of Greece to modernity. As many of them were highly educated urbanites, they brought new mentalities to the newly founded Greek state. In another example, Europe saw an outward current of immigration when more than 100 000 German Jews fled to North America to escape the rise of Nazism. Most of them were affluent urbanites, and despite being uprooted, they made powerful contributions to the postwar cultural, academic and economic development of Canada and the United States. This is not to say that poorer immigrants are less useful. It is just a reminder that we live in class-based societies and people of the upper class show an impressive ability to regain their social status even after they’ve lost everything. In fact, we live in class societies where the chances of inter-class mobility are few.

Let’s return to the Syrians. They cross into Europe illegally, with rubber boats, because the legal way is effectively blocked by the European countries.  But unlike the Greek and Jewish refugees of the 20^th century, the Syrians had enough time to sell off their assets and pay for the expensive route to Europe. In our screens, we have watched them landing ashore the Greek and Italian islands: they talk to the media unreserved, in good English and hold smartphones. Reasonably, the 250000 Syrian refugees who made it into Europe are members of the upper class: They represent only the 2% of the total population of displaced in Syria, the only ones who had the financial and mental resources to cross into Europe.

The Syrian refugees are not a burden for their receiving countries. We have seen that refugees carry their social class with their baggage, together with their education and attitudes. Even if they’ve spent the last of their savings in their way to Europe, they have the social resources to rebuild their socioeconomic standing. They represent a useful human capital for the aging European countries. If the European governments were not bound by their racist and xenophobic constituencies, they would embrace these highly educated, English speaking, resourceful people. After all, arguably, if they made it in the Middle East, they can make it everywhere.

Instead, the war refugees are a problem for the countries that they’ve left behind, where radicalism will fester hand in hand with poverty and mal-education. The crisis in Syria did not happen by itself. Several regional and international powers were explicitly or implicitly involved; these are the same nations that refuse to receive the Syrian refugees today. The welcoming of Syrian, Iraqi and Afghan refugees of war is not only about humanitarianism, it is a minimum act of war reparation.

Τώρα που η Ιστορία καίει σαν πυρωμένο σίδερο

Ας πω κι εγώ τα δικά μου από την εσπερία. Πρώτα από όλα, η οικονομική κρίση δεν είναι Ελληνική αλλά παγκόσμια. Πρόκειται για μια κρίση συσσώρευσης κεφαλαίου που τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης στην Δύση προσπαθούν να αποσιωπήσουν προσποιούμενα ότι όλα πάνε καλά. Η κρίση αυτή έχει ξεκινήσει ήδη να δημιουργεί γενικευμένη γεωπολιτική αποσταθεροποίηση που φαίνεται ότι θα μετατραπεί σύντομα σε οικονομική και στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ των μεγάλων γεωπολιτικών μπλοκ.  Δεν είναι προφητεία του Παΐσιου, είναι η παλιά ανάλυση του θείου Μάρξ. Η εμπειρία του τελευταίου μεγάλου πολέμου, που ξέσπασε εννέα χρόνια μετά από την κρίση του 1929-1930, δείχνει ότι δεν έχουμε πολύ χρόνο μπροστά μας. Φυσικά, κανείς δεν ξέρει πώς ακριβώς θα εξελιχθεί το πράγμα αλλά φαίνεται ότι η παλιά κόντρα των Η.Π.Α. με την Ρωσία για τον έλεγχο του βορείου ημισφαιρίου θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Μια άλλη σύγκρουση που είναι ήδη σε εξέλιξη και φαίνεται ότι θα κλιμακωθεί είναι αυτή της Δύσης με τον μουσουλμανικό πολιτισμό. Πριν πάρουμε θέση θα πρέπει να ξαναδούμε ποιοι είμαστε και από που ερχόμαστε.

Η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο αυτών των συγκρούσεων καθώς βρίσκεται σε σταυροδρόμι θρησκειών και πολιτισμών. Η ιδιαιτερότητα της χώρας είναι ότι γεωγραφικά, πολιτιστικά και ως οικονομικό μοντέλο δεν ανήκει ούτε στην Ανατολή, ούτε στην Δύση. Είναι μια χώρα «μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου» όπως είχε πει ο Ελύτης. Στην πραγματικότητα, μπορεί να περιγραφεί ως ένα πολιτιστικό απολίθωμα που έχει προσκολληθεί σε έναν ξένο πολιτισμό (τον Δυτικό) προσπαθώντας να επιβιώσει. Αυτός ο καταναγκασμός έχει προκαλέσει ένα σύνδρομο κατωτερότητας στους σε πολλούς συμπατριώτες μας, οι οποίοι βλέπουν την δυτική Ευρώπη ως πιο προοδευμένη κοινωνικά, οικονομικά και πολιτιστικά. Αυτή η πρόοδος, παρολα αυτά, είναι γνωστό ότι βασίζεται στην κλεπτοκρατία, την αποικιοκρατία και την καταλήστευση των φυσικών πόρων του πλανήτη. Όσοι περιμένουν ότι προσκολλημένοι στην Δύση θα μπορούμε να τρώμε ακόμα «απο τα ψίχουλα που πέφτουν απ’το τραπέζι των αφεντικών μας» (για να παραφράσω την Καινή Διαθήκη 15:24-31), θα πρέπει να το ξανασκεφτούν. Σύντομα το πάρτυ τελειώνει και για την πολιτική τάξη των χωρών της Δύσης η οποία θα πρέπει να υπερασπιστεί την θέση της απέναντι σε αναδυόμενες δυνάμεις.

Ποιο θα είναι το μέλλον της χώρας αν αποστασιοποιηθούμε από την Δύση; Ίσως δεν θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε τον μετασχηματισμό της κοινωνίας μας σε μια εξελιγμένη κεφαλαιοκρατική οικονομία που θα έχει ως κεντρική αξία το κέρδος. Πότε όμως αποφασίσαμε ότι το μέλλον μας θα είναι ο καπιταλισμός τύπου καζίνο και η εμπορευματοποίηση των πάντων; Ίσως το μοντέλο ανάπτυξης που στηρίζεται στις υπηρεσίες και τον τουρισμό να μην είναι τόσο κακό τελικά. Να είχε μέσα και λίγο πολιτισμό και παιδεία! Θα ήταν συνεπές αν είχαμε επενδύσει περισσότερα ως κοινωνία σε αυτά που αποτελούν το συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας. Παρόλα αυτά, δεν χρειάζονται πολλά οικονομικά για να καταλάβει κανείς ότι με 25 εκατομμύρια τουριστικές αφίξεις το χρόνο η χώρα δεν μπορεί να την έχει τόσο άσχημα. Μια πιθανή έξοδος από το ευρώ θα ενίσχυε τόσο τον τουρισμό οσο και την παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας. Στην πραγματικότητα το διακύβευμα, και ο βαθύτερος φόβος των Ελλήνων πολιτών από την ρήξη με την Ευρωπαϊκή ένωση είναι η γεωπολιτική απομόνωση της χώρας.

Ας δούμε τώρα τι γίνεται στην γειτονιά μας. Το πολιτικό Ισλάμ που κυβερνά την Τουρκία κατά την τελευταία δεκαετία έχει ήδη απομακρυνθεί από την Δύση διακόπτοντας την  μακρά συμμαχία που έχε με Ισραήλ και τις Η.Π.Α. και προσπαθεί να εμφανιστεί ως ο εκπρόσωπος των ανά της γης μουσουλμάνων. Σε αυτές τις συνθήκες, ζητείται ουσιαστικά από την χώρα μας να παίξει τον ρόλο του προκεχωρημένου φυλακίου της Δύσης, χωρίς να παίρνει τίποτα σε αντάλλαγμα. Όταν το Ισραήλ βρέθηκε σε παρόμοια θέση, αναπροσάρμοσε ακαριαία την στρατηγική του και συμμάχησε με την Ελλάδα. Φαίνεται ότι η Ελλάδα προσανατολίζεται πλέον σε έναν κάθετο άξονα συνεννόησης, που ξεκίνησε με αφορμή τα κοιτάσματα των υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο και περιλαμβάνει την Ρωσία, την Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Η χώρα μας, σε έναν κόσμο που γίνεται πολυπολικός θα αναπτύξει αναγκαστικά και άλλες συμμαχίες.

Αν η Ευρωπαϊκή ένωση θέλει πράγματι να αποκοπεί από τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο, τότε καλά κάνει και αποξενώνει την Ελλάδα με την πολιτική της. Είναι καιρός να ερωτηθούμε κι εμείς αν θέλουμε να είμαστε μέρος αυτής της Ευρώπης που απέδειξε ότι είναι ρατσιστική, συγκεντρωτική και βαθιά αντιδημοκρατική. Η Ευρώπη, δυστυχώς, δεν είναι πια η δροσερή και πολλά υποσχόμενη κοπελίτσα που κυνηγούσε ο Δίας μεταμορφωμένος σε Ταύρο για να μαρκαλέψει. Είναι μια γριά, ξεπεσμένη αριστοκράτισσα που αν την συναντούσε τώρα ο θεός κανείς δεν θα μάθαινε το όνομά της.

Φύγαν’ οι παππούδες

Οι ιδεολογίες μας, οι εθνικές συμμαχίες, η οικονομική  και κοινωνική μας εξέλιξη είναι σε μεγάλο βαθμό απόρροια της πραγματικότητας που διαμορφώθηκε μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Στη χώρα μας αυτή η περίοδος άφησε βαθιά τα σημάδια της: όλοι μας λίγο πολύ έχουμε ακούσει κάποια ιστορία από την Κατοχή ή τον Εμφύλιο, από τους παππούδες ή τους προγόνους μας. Απασχολημένοι με τις καθημερινές μας έννοιες, δε συνειδητοποιήσαμε ότι αυτές οι διηγήσεις άρχισαν να σπανίζουν: κάποιος που το 1940 ήταν 18 χρονών, θα πρέπει να είναι σήμερα πάνω από 90. Η μνήμη αυτή, που σβήνει σιωπηλά περνώντας στην Ιστορία, προκαλεί αναταράξεις στη σημερινή πραγματικότητα.

Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο επιβλήθηκε αποστρατιωτικοποίηση στις ηττημένες χώρες Γερμανία και Ιαπωνία, οι οποίες, παρά την αλματώδη οικονομική τους ανάπτυξη,  δυσκολεύονταν να ξεπεράσουν το στίγμα της συμμετοχής τους στον «άξονα του κακού», κάτι  που βίωναν ως συλλογική ενοχή. Παράλληλα, οι Εβραίοι κατάφεραν τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ στην Παλαιστίνη, ώστε να προστατευτούν καλύτερα σε περίπτωση μελλοντικών διωγμών. Εισήγαγαν τον όρο «ολοκαύτωμα»  και βάφτιζαν ως αντισημίτες όσους ασκούσαν κριτική στις στρατιωτικές επιλογές του κράτους του Ισραήλ. Η πολιτική αυτή, που χρηματοδοτήθηκε κυρίως από το εβραϊκό κεφάλαιο που είχε βρει καταφύγιο στις ΗΠΑ, ήταν αποτελεσματική για περίπου 60 χρόνια. 

Η πρώτες ενδείξεις ότι κάτι άρχισε να αλλάζει παρουσιάστηκαν στον πόλεμο που εξαπέλυσε το Ισραήλ στο νότιο Λίβανο το 2006 και ιδίως στην επίθεση των Ισραηλινών ειδικών δυνάμεων στο πλοίο Mavi Marmara, που επιχειρούσε να μεταφέρει ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα. Για πρώτη φορά οι αντιδράσεις της παγκόσμιας κοινής γνώμης (και σε μικρότερο βαθμό των κυβερνήσεων) ήταν κυρίως εναντίον του κράτους του Ισραήλ. Οι ενέργειες αυτές δε συγκαταλέγονται στα μεγαλύτερα εγκλήματα που έχει διαπράξει το εβραϊκό κράτος - από τις αντιδράσεις όμως φάνηκε ότι το πολιτικό του κεφάλαιο έχει αρχίσει να εξαντλείται. Φυσικά, η επεκτατική του πολιτική πιθανότατα θα συνεχιστεί, έστω και χωρίς την ανοχή της διεθνούς κοινής γνώμης.

Μια δεύτερη ένδειξη της άμβλυνσης των επιπτώσεων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είναι η νέα Γερμανία. Σε διαρκή οικονομική ανάπτυξη από το 1945 και   απορροφώντας επί δεκαπενταετίας,  μετά το 1991,  το δύσπεπτο ανατολικό κομμάτι της χώρας, η Γερμανία αναδείχθηκε ως η πιο ισχυρή πολιτική και οικονομική οντότητα στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση της πρόσφερε το ιδανικό σχήμα για να εδραιώσει την οικονομική και πολιτική της κυριαρχία. ‘Έτσι, η μέχρι πρότινος συνεσταλμένη Γερμανία, που ντρεπόταν για το ναζιστικό παρελθόν της, αποφάσισε ότι πλήρωσε ικανό τίμημα για όλα αυτά και ξεκίνησε να κατακτήσει την Ευρώπη για άλλη μια φορά. Στο κάτω-κάτω είναι ή δεν είναι η πιο σκληρά εργαζόμενη φυλή, αξιόπιστη και αποτελεσματική, τίμια και προτεσταντική,  με δυο λόγια καλύτερη από όλες τις άλλες; Η γερμανική ιδεολογία της φυλετικής ανωτερότητας βγήκε ξανά από το λυχνάρι.

Το τρίτο παράδειγμα βρίσκεται στη μικρή μας χώρα. Η Χρυσή Αυγή έχει μια κοινωνική επιρροή που αποτυπώνεται από τις εταιρείες δημοσκοπήσεων περίπου στο 15%. Αυτό το μόρφωμα δε θα μπορούσε να έχει την ανοχή της κοινωνίας όταν αυτή κουβαλούσε ακόμα τις μνήμες της Κατοχής. Πριν από 10 ή 20 χρόνια ήταν μαζί μας αυτοί που τα είχαν δει όλα αυτά από κοντά: Τους μαυροντυμένους, τους χίτες, τους γερμανοτσολιάδες - τον αντικομμουνισμό, τον εθνικισμό, τη φυλετική καθαρότητα. Και σήμερα που όλα αυτά επαναλαμβάνονται, οι κοινωνικές συνθήκες είναι ανησυχητικά όμοιες με αυτές που γέννησαν το ναζισμό στην Γερμανία του 1930: Μόνο που τώρα η εθνική ταπείνωση και η οικονομική ανέχεια επιβάλλονται σ’ εμάς από το πρώην θύμα, την ίδια τη Γερμανία.

Αν η Ιστορία πράγματι πρόκειται να επαναληφθεί με τη μορφή μιας παρωδίας, φαίνεται πως, στ’ αλήθεια, έχει μια πολύ κακή αίσθηση του χιούμορ.